Er zijn een aantal redenen om een bergsportcursus te willen volgen. Als je dol bent op wandelen in de bergen, dan wil je misschien wel eens een stapje verder. Je zou iets meer willen leren over de bergen, zaken die je kunt toepassen bij je eigen wandeltochten. Misschien wil je iets leren over kaartlezen, of over weerkunde, of over het lopen in moeilijk terrein. Het kan natuurlijk ook zijn, dat je de ambitie hebt echt bergen te gaan beklimmen. In al deze gevallen kun je terecht bij een bergsportcursus. Er zijn meerdere organisaties die ze aanbieden onder verschillende namen: C1, beginners alpinisme of iets dergelijks. Je gaat dan op pad met een gediplomeerde berggids. Wat leer je nu eigenlijk bij zo'n cursus en is dit interessant voor elke wandelaar?
Wandelen in de bergen gebeurt op allerlei paden; van kleine rotspaadjes via brede verende boswegen naar grote almweides. Nog hoger in de bergen heb je het alpine terrein, hier loop je alleen nog maar over rotsen, sneeuw en ijs. Denk bijvoorbeeld aan een morenenveld aan de rand van een gletsjer. Dat is niet wezenlijk anders dan op gewone kleine rotspaden, maar vaak wel net wat lastiger. Je leert bij een bergsportcursus allerlei technieken om makkelijk door moeilijk terrein te lopen, zoals blokkenterrein of een steile helling. Zeker als je wat angstiger bent, is het fijn om dit met een gids te oefenen.
Tijdens een bergsportcursus leer je beter kaartlezen en kompas (of gps) gebruiken. Kaartlezen is relevant voor iedereen die de bergen ingaat. Het is ons allemaal wel eens overkomen: je hebt geen idee meer waar je bent of het pad doet opeens iets heel anders dan je had verwacht. Beter kaartlezen leer je door het landschap om je heen goed te bekijken en te vertalen naar de kaart én andersom. Als jij van een kaart kunt aflezen hoe het landschap eruit gaat zien, kun je de tocht van te voren beter inschatten. En ben je toch een keer de weg kwijt? Dan kun je hem vervolgens met een kaart veel beter terugvinden.
Het voorbereiden van mooie tochten is een kunst op zich. Iedereen heeft zich wel eens vergist in een tocht. Meer dan eens stond ik op een berg en viel het me tegen hoe lang ik nog moest afdalen. Om een planning te maken, zijn er rekensommetjes bedacht. Deze zul je leren tijdens de bergsportcursus. Met de kaart plan je een route en meet je alle afstanden en hoogtemeters. Met behulp van het rekensommetje weet je dan hoe lang je onderweg zult zijn.
De eerste keer wandelen op een gletsjer is magisch: een eindeloze vlakte van sneeuw en ijs, die ook nog eens onder je stroomt! Lopen over een gletsjer doe je veilig door met meer mensen aan een touw te gaan. Het kan namelijk altijd zijn dat er een spleet is verborgen onder de sneeuw. Zolang je aan touw gaat, is er dan niet zoveel aan de hand. Als er iemand door de sneeuw in een spleet zakt, kun je met het touw de val stoppen. Dan moet je nog wel leren wat je daarna moet doen, namelijk een gletsjerspleetredding. Met ingewikkelde touw- en takeltechnieken leer je iemand omhoog hijsen.
Tijdens een bergsportcursus leer je sneeuwvelden oversteken. Deze vind je niet alleen op gletsjers. Soms is er in de winter zoveel sneeuw gevallen, dat je vroeg in het jaar nog sneeuwvelden aantreft. Sneeuw kan zo hard zijn, dat het bijna aandoet als ijs. Op sneeuwvelden gebruik je een pikkel en soms ook stijgijzers. Hoe je op stijgijzers loopt en wat je met een pikkel kunt doen, leer je tijdens de bergsportcursus.
In Nederland leer je als kind zwemmen, je leert alles over water. Over de bergen en haar gevaren leer je niet zo makkelijk, tenzij je dat van je ouders meekrijgt. Specifieke terreinkennis en gevaren leer je tijdens een bergsportcursus. Zo herken je op de berg de plekken waar je een fijne pauze kunt inplannen, maar ook de kritieke punten, waar je snel voorbij moet.
In elke bergsportcursus wordt rotsklimmen geleerd. Bij de één wat meer dan bij de andere. De knopen die je in een touw kunt leggen en de manier waarop je dat touw gebruikt, helpt je bij het klimmen en ook nog wel op de gletsjer. Maar laten we wel zijn, als jij, als wandelaar, niet wilt klimmen of een gletsjer op wilt, heb je later niet zoveel meer aan deze kennis. Maar misschien verras je jezelf en vind je het wel heel leuk.
Voor veel mensen zal de bergsportcursus ook de eerste kennismaking zijn met een berghut. Je zult dus ook leren hoe alles toegaat in een hut. Hoe hoor je je te gedragen, waar laat je al je spullen, wat mag er wel en wat mag er niet?
Bepalend bij de keuze voor een route zijn natuurlijk de ambities binnen de groep, de fitheid van de mensen met wie je op pad bent, maar ook de omstandigheden. Bij die omstandigheden zijn temperatuur, wind en neerslag heel belangrijk. Tijdens een bergsportcursus leer je dus ook iets meer over het (voorspellen van) weer, zodat je onderweg niet verrast zult worden.
Ben je inmiddels helemaal enthousiast geworden? Er zijn in Nederland een tweetal organisaties die leidend zijn. De NKBV en Mountain Network bieden cursussen aan. De cursus zelf is dan uiteraard in de Alpen. Je kunt natuurlijk ook met een Nederlandse gids op pad gaan of via een buitenlandse organisatie een cursus volgen.
Joris houdt van actie en avontuur. Zowel in de zomer als winter is hij veel in de bergen te vinden om te skiën, mountainbiken, klimmen of te hiken. Noem een willekeurige plaats in de Alpen en Joris is er geweest, of weet er in ieder geval veel van.
