In de weken voor de kerst trekken in Tirol „Weisenbläser“ van huis naar huis, doet het vredeslicht de ronde en openen in de oude binnensteden mensen zoals Veronika Mair hun kraampjes op de kerstmarkt. Een verkenningstocht door de Tiroolse kersttradities. In 1975 stond Mair voor het eerst met haar mutsen en hoeden op de kerstmarkt in de oude binnenstad van Innsbruck.
De Weisenbläser trekken van huis naar huis
En er zijn dingen die we alleen kennen uit het land of het dorp waar we opgegroeid zijn – in Tirol zijn dat bijvoorbeeld de Weisenbläser, die in de weken voor kerstmis zelfs bij hevige sneeuwjacht ’s avonds van huis naar huis trekken en naar wie de kinderen met rode oortjes luisteren. Velen herinneren zich aan de traditionele Tiroolse kerst als een gebeurtenis die altijd feestelijk en geenszins luidruchtig was. Dat is waarschijnlijk ook de reden waarom veel Tiroolse gezinnen de avond van 24 december en de weken voor kerstmis tot op heden op dezelfde traditionele manier vieren als vroeger.
Traditioneel bezoek aan de kerstmarkt
In de weken voor de kerst bezoeken veel mensen de kerstmarkten in hun woonplaats. In Innsbruck kent de marktkraamexploitante Veronika Mair veel klanten al sinds jaren: “En dan vinden ze het prachtig als ik ze herken – kijk, die kan zich nog herinneren dat wij hier vorig jaar ook al waren!” Ze vertelt dat ook veel Tirolers in de tijd voor de kerst naar de kerstmarkt in Innsbrucks oude binnenstad komen: “Veel mensen komen omdat het traditie is, maar ze waarderen ook mijn persoonlijke advies en komen dan elk jaar terug.” Aangezien het kraampje “Strickwaren Mair” intussen een echte institutie is geworden, is de naam niet veranderd, hoewel de mutsen en hoeden in het bedrijf inmiddels al jaren onder de naam Capo geproduceerd worden.
Oude en nieuwe traditie – wierook en vredeslicht
Op 24 december, in de eerste zogenoemde “Rauhnacht”, nemen traditiegetrouwe Tirolers voorzorgsmaatregelen om hun huis ook het komende jaar tegen alle mogelijke onheil te beschermen. Men loopt met een rokende pan (met wierook, geweide palmkatjes van Palmpasen en gezegende kruiden) biddend door elke ruimte van het huis. Bij een nieuwe, op een initiatief van de Oostenrijkse radio baserende traditie uit 1986 haalt men het vredeslicht naar huis. Het wordt van Bethlehem naar Oostenrijk gebracht en op 24 december door brandweer, rode kruis en andere instellingen aan de bevolking doorgegeven.
Tiroolse kerstliederen met „een druppel schnaps“
Of op kerstavond nu eerst kerstliederen gezongen, traditionele feestmenu’s geserveerd of cadeaus uitgepakt worden, verschilt van gezin tot gezin. In elk geval kennen de Tirolers een groot repertoire aan kerstliederen – van het standaardlied “Stille Nacht” tot de Tiroolse of Oostenrijkse liederen zoals de plechtige “Andachtsjodler”, het vrolijke “Es hat sich halt eröffnet” en het uit meerdere coupletten bestaande winterverhaal “Gott griaß enk Leitln”. Het laatstgenoemde eindigt met de vraag om een “druppeltje schnaps” – een kleine hartversterking voor de koude winternachten.
Op tafel – vermicellisoep en reuzelgebak
En daarmee zijn we bij de traditionele (feest-) menu’s beland. Op kerstavond komt er bij traditionele Tirolers vers getrokken soep met vermicelli en worstjes op tafel. Dat zijn meestal Weense worstjes of varkensworstjes. In sommige regio’s in Tirol worden op kerstavond speciale kerst-reuzelnoedels, overeenkomstig de beter bekende “Kiachl”, geserveerd. Ze zijn gemaakt van gistdeeg, worden gebakken in reuzel en hebben een kuiltje in het midden, dat al naar gelang smaak gevuld wordt met rode bessenjam, vanillesaus met maanzaad of zuurkool.
Ga naar de bestemmingen van Tirol >
Over Thijs
Thijs verkent de bergen in de zomer het liefst op de racefiets. De schoonheid van het landschap en de strijd aangaan met de berg zijn aspecten waarvoor hij graag afreist naar de Alpen. Naast het beklimmen van bekende Alpenreuzen als Alpe d’Huez, Col du Galibier en Mont Ventoux fietst hij ook graag in de heuvels van Zuid-Limburg.